Portugal: euthanasiewet opnieuw verworpen

Na de nietigverklaring van een eerste wet door het Portugese Constitutioneel Hof, werd de herziene wet ditmaal onderworpen aan een presidentieel veto op 29 november 2021.

De eerste versie van de wet, die in januari 2021 is aangenomen (zie IEB 27/01/21), is door de hoogste rechters (door de president van de republiek aangewezen) inderdaad ongrondwettig verklaard (zie IEB 18/03/21) wegens de juridische onnauwkeurigheid van de voorwaarde betreffende de gezondheidstoestand van de patiënt.

Het nieuw wetsontwerp, dat op 5 november 2021 werd goedgekeurd om aan deze kritische opmerkingen tegemoet te komen, was niettemin onbevredigend, zodat de president van de Republiek ditmaal zijn vetorecht heeft gebruikt.

Marcelo Rebelo de Sousa voert als een van de redenen voor zijn beslissing met name aan dat de begrippen "ernstige ziekte", "ongeneeslijk" of "dodelijk" tegenstrijdig zijn als voorwaarden voor toegang tot euthanasie, zonder dat duidelijk is welke van deze drie begrippen doorslaggevend is.

Meer algemeen benadrukt de president dat het openstellen van euthanasie voor mensen die niet aan het eind van hun leven zijn, een "aanzienlijke verandering betekent in het evenwicht tussen de waarde van het leven en het recht op zelfbeschikking, in de context van de Portugese samenleving".

Opgemerkt zij dat de stemming over deze tweede versie van de wet er op 5 november 2021 doorheen werd gejaagd, toen de ontbinding van het parlement op handen was vanwege de politieke crisis in de regeringsmeerderheid.

Samen met de vervroegde beeindiging van deze legislatuur, maakt het presidentieel veto nu elk nieuw parlementair initiatief over deze kwestie onmogelijk. Het vooruitzicht op een nieuw wetsontwerp inzake euthanasie zal afhangen van de wil van de politieke meerderheid die op 30 januari uit de stembus zal komen.

Het burgercollectief Stop Eutanasia heeft niettemin benadrukt dat de verwerping van de tekst door het staatshoofd in overeenstemming is met "de gevoelens van de meerderheid van het Portugese volk", waarbij met name rekening wordt gehouden met de dringende noodzaak "om te investeren in palliatieve zorg en om betere gezondheidszorg te bevorderen die een werkelijk waardig levenseinde mogelijk maakt voor de meest broze en kwetsbare mensen in de samenleving".